معرفی شهر املش و باغات چای آن
املش، نگینی در قلب سرسبز گیلان، شهری کوهپایهای است که به "بهشت گیلان" شهرت یافته و با طبیعت بکر، آب و هوای معتدل و چشماندازهای ...
املش، نگینی در قلب سرسبز گیلان، شهری کوهپایهای است که به "بهشت گیلان" شهرت یافته و با طبیعت بکر، آب و هوای معتدل و چشماندازهای خیرهکنندهاش، هر ساله هزاران گردشگر را به سوی خود میخواند. این شهر، مرکز شهرستان املش در استان گیلان، در فاصله ۷۵ کیلومتری رشت واقع شده و با مساحتی حدود ۴۰۷ کیلومتر مربع، از شمال با رودسر و لنگرود، از جنوب با سیاهکل و از شرق و غرب با رودسر هممرز است. نام املش از دو بخش "ام" (به معنای رودخانه) و "لش" (به معنای تنبل یا راکد) گرفته شده و به رودخانهای آرام در این منطقه اشاره دارد. با ارتفاع تقریبی ۱۳ متری از سطح دریا، املش در مختصات جغرافیایی ۳۷٫۰۹۷۵ درجه شمالی و ۵۰٫۱۸۳۶ درجه شرقی قرار دارد و جمعیتی بالغ بر ۱۵ هزار نفر را در خود جای داده است. شواهد باستانشناسی نشان میدهد که سکونت در این ناحیه به پیش از اسلام بازمیگردد و روستاهایی مانند بویه و امام، که جزو چهار روستای تاریخی گیلان هستند، گواهی بر قدمت فرهنگی این شهر میدهند.
از نظر جغرافیایی، املش ترکیبی از جلگههای حاصلخیز و کوهستانهای سربهفلککشیده است. بخش جلگهای آن در گذشته پوشیده از جنگلهای انبوه بود، اما امروزه به باغهای چای و شالیزارهای برنج تبدیل شده است. آب و هوای معتدل و مرطوب، با زمستانهای سرد و برفی در مناطق کوهستانی و تابستانهای خنک و دلپذیر، املش را به یکی از قطبهای گردشگری کوهستانی شمال ایران بدل کرده است. رودخانه شلمانرود و سرشاخههای آن، منبع اصلی آبیاری این منطقه هستند و اکوسیستم غنی گیاهی آن شامل درختانی مانند توسکا، لیلکی و لرک میشود. با این حال، گسترش شهرنشینی و فعالیتهای صنعتی، اکوسیستم طبیعی املش را تهدید میکند و حفظ این بهشت سبز، وظیفهای همگانی است.
اقتصاد املش بر پایه کشاورزی و دامداری استوار است و محصولات عمده آن شامل برنج، چای، گندم، فندق، مرکبات، گیاهان دارویی، فرآوردههای دامی، عسل و ابریشم میشود. اما آنچه املش را واقعاً متمایز میکند، باغات چای آن است. این شهرستان با تولید ۳۲ درصد از کل چای ایران، بزرگترین تولیدکننده چای کشور و دومین تولیدکننده فندق محسوب میشود. باغهای چای املش، که عمدتاً در دامنههای شرقی البرز و در ارتفاعات ییلاقی مانند روستاهای تابستاننشین، خصیل دشت و هلودشت گسترده شدهاند، منظرهای مسحورکننده از موجهای سبز رنگ بهاری و تابستانی ایجاد میکنند. برداشت چای در فصل بهار (اردیبهشتماه) انجام میشود و برگهای تازه چای، با دستان کشاورزان محلی چیده شده و به روشهای سنتی یا نیمهمکانیزه فرآوری میشوند. چای املش، به دلیل خاک حاصلخیز، بارندگی فراوان و عدم استفاده از سموم شیمیایی، عطر و طعمی طبیعی و خالص دارد که بدون نیاز به اسانسهای مصنوعی، هر فنجانی را به تجربهای اصیل تبدیل میکند. جشنواره چای املش، که هر ساله در فصل برداشت برگزار میشود، فرصتی عالی برای بازدید از این باغها و آشنایی با فرآیند تولید است.
از جاذبههای گردشگری املش میتوان به تالاب زیبای زربیجار، غار لیاروی در روستای بلوردکان، آبشارهای پرآب مانند ویسادار و چشمههای معدنی لوزان اشاره کرد. سهشنبهبازار املش، که به "گالش بازار" معروف است، یکی از سنتیترین بازارهای هفتگی گیلان است و در آن، محصولات محلی مانند چای تازه، عسل کوهی، ترشیجات، مربا، نانهای محلی و صنایعدستی به فروش میرسد. این بازار، نمادی از زندگی پرجنبوجوش محلیان است که عمدتاً به زبان گیلکی با لهجه بیهپیش سخن میگویند و فرهنگ مهماننوازیشان، هر مسافری را مجذوب خود میکند. چهرههای برجستهای مانند میرزا حبیبالله املشی (معروف به میرزای رشتی)، شیخ بهاءالدین املشی (نویسنده کتاب "گوشههایی از تاریخ گیلان") و محمد مهدی ربانی املشی (عضو خبرگان رهبری) از این شهر برخاستهاند و به غنای فرهنگی آن افزودهاند.
املش، با باغات چایش که مانند فرشهای سبزی بر پهنه کوهستان گسترده شدهاند، نه تنها منبع اقتصادی، بلکه نمادی از هویت گیلانی است. بازدید از این شهر، سفری به عمق طبیعت و تاریخ ایران است؛ جایی که صدای رودخانهها با عطر چای تازه آمیخته میشود و آرامش ابدی را هدیه میدهد. اگر به دنبال تجربهای ناب از بهشت شمالی هستید، املش منتظر شماست.